Balın faydaları ve zararları nelerdir ? Tarihin en eski çağlarından şimdiye dek tanınan bir besin türüdür. Tıbbi amaçlardan tutun mutfak tariflerine kadar bir çok alanda kullanılmıştır ve kullanılmaya devam etmektedir. Lezzetinin yanında, yüksek miktarda antioksidan ve biyoaktif içermesi, tercih nedenlerini en belirgin şekilde açıklar. Peki gerçekten de bal faydalı bir besin midir, bugün bu konuyu konuşacağız.
Bal nedir ?
Bal, arıların bitkiden topladıkları nektarları, kovanlarına getirirler. Ardından bu nektarlar ile beslenirler ve sindirimleri sonucu bal ortaya çıkar.
Arıcılık yapanlar, balı genelde peteklerden toplarlar.
Bal bir çok bitkiden elde edilebilir ve türleri vardır ;
- Yonca balı
- Avokado balı
- Karabuğday balı
- Yaban mersini balı
- Adaçayı balı
- Okaliptüs balı
- Portakal çiçeği balı
- Yonca balı
1 çorba kaçığı bal, genelde 64 kaloridir ve 17 gram karbonhidrat içerir. Lif, protein ve yağ içermez (1).
Bunun yanında potasyum, demir ve çinko gibi bir kaç mikro besin içerir.
Antioksidan bakımından zengindir.
Kaliteli ballar, sağlık için faydalı, bir çok antioksidan türü içerirler. Şöyle bir hatırlayacak olursak, antioksidanlar vücutta ki stres yükünü düşürerek bir çok hastalığa karşı koyar ve vücudu korur (2).
Diyabet ve kalp hastalıkları gibi kronik sağlık sorunları, kanser gibi hastalıklara karşı, antioksidanlar, hem karşı koyabilmekte hem de hastalıkların ilerlemesini önleyebilmektedir (3).
Kalp sağlığını iyileştirebilir.
Miktarınca bal tüketmek, bir yerde kalp sağlığınıza fayda sağlayabilir.
Yapılan bir çalışmada, sofra şekeri kullanan bireylere, sofra şekeri yerine bal kullandırıldı. 30 gün süren çalışmanın sonunda, iyi kolesterol seviyelerinin yükselip, kötü kolesterol seviyesinin düştüğü tespit edilmiştir.
Ayrıca trigliserid seviyelerinde hatrı sayılır bir düşüşte gözlenen sonuçlar arasındadır (4).
Hayvanlar üzerinde gerçekleştirilmiş bir başka çalışmada, balın tansiyona olan olumlu etkileri gözlenmiştir (5).
Yaraların iyileşmesini hızlandırır.
Balda antibakteriyaller bulunur. Bu biyoaktif bileşikler, bakterilerin büyümesini ve çoğalmasını engeller (6).
Örneğin, bir çalışmada manuka balı, diyabete bağlı enfeksiyon sorunu yaşayan bireylerin, yaraları üzerine uygulanmıştır. Gözlemler sonucu iyileşmelerin hatrı sayılır derecede arttığı belirlenmiştir (7).
Sedef hastalığı, dermatit ve uçuk gibi cilt rahatsızlıklarında da yararlı bir tedavi olarak görülmektedir (8).
Kilo almanıza neden olabilir.
Balık şeker içeriği yüksektir. Bu yüzden yağlanmalara sebep olabilir.
Bu etki hem doğrudan hemde dolaylı olarak ortaya çıkabilir. Bal tüketimi abartıldığı vakit, kalori aşımına sebep olabilir ve bu durum sonucunda kilo almak gayet olağandır.
Diğer yandan, basit şeker içeriği yüksek besinler, kan şekerini hızlı bir şekilde yükseltir ve kısa bir zaman sonra hızlı bir şekilde düşürür. Bu döngü sonunda acıkmalar artar. Dolayısı ile sizi daha çok yemeye ve kilo almaya teşvik edebilir (9).
Sonuç olarak
Bal, antioksidan ve bir çok biyoaktif içerir. Bu durum kendisini sağlık için faydalı bir duruma getirir.
Fakat aşırı tüketimi, yüksek şeker içeriğinin, aleyhimize işlemesine sebep olur.
Obezite, diyabet ve kalp damar hastalıkları başta olmak üzere bir çok sağlık sorunu, yüksek miktarda şeker tüketimi ile ilişkilendirilmiştir.
Eğer sağlıklı ve dengeli beslenip, düzenli spor yapıyorsanız, kahvaltılarda veya bitki çaylarında kullanacağınız 1 tatlı kaşığı bal, zarardan çok faydalı olacaktır.
