Otizm Spektrum Bozukluğu, genel olarak yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkabilen, gelişimsel ve nörolojik bir durumdur. Beyin çalışma fonksiyonlarını, özellikle iletişim becerileri alanında etkiler. Semptomlar arasında konuşmada gecikmeler, diğer çocuklarla oynamama, tutulmak veya sarılmaktan hoşlanmama ve zayıf göz teması bulunmaktadır. Otizm Spektrum Bozukluğunun nedeni tam olarak bilinmemektedir.Ancak hem genetik hem de çevresel etmenlerin Otizm Spektrum Bozukluğunda rol oynadığı bilinen bir gerçektir. Otizm Spektrum Bozukluğu olan insanlar genellikle davranışları tekrar eder. Bu gibi durumlar beslenme ve yiyecek sorunlarını etkileyebilir, ileri ki süreçlerde buna bağlı olarak yeni hastalıklar gelişebilir.
Otizm Spektrum Bozukluğu olan bireylerin beslenmede yönelik sergileyebileceği bazı davranışlar ve buna bağlı olarak oluşan durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Yiyecek seçimi: Otizm Spektrum Bozukluğu olan bireyler tatlara ve kokulara karşı daha hassas bir hale gelebilir. Hatta bazı durumlarda bu hassasiyet o kadar fazla olur ki bazı yiyecek gruplarını hiç tüketmek istemez. Yaygın olarak sevilmeyen besinler; meyveler ve sebzelerdir. Bunun yanı sıra kaygan ve yumuşak besinlerden hoşlanmayabilirler.
- Yeterince yemek yememe: Otizm Spektrum Bozukluğu olan bireyler (özellikle çocuklar) yemek başında odaklanma sorunu yaşabilirler. Bu sebeple yemeğini tam olarak veya hiç bitiremeyebilir.
- Kabızlık durumu: Beslenme bozukluklarına ve az sıvı tüketimine bağlı olarak bu durum görülebilmektedir. Bu tip durumlarda en iyi öneri liften yüksek bir beslenme, hareketlilik ve ihtiyaç kadar su içmektir.
- İlaç Etkileşimleri: Otizm Spektrum Bozukluğunda kullanılan bazı ilaçlar iştahı baskıyalayabilmektedir. Bunun yanında sindirim sonrası bağırsak emilimini de etkileyebilir. Uzun vadede bireyde gelişim bozukluğu oluşabilir. Bu hususta yapılacak en doğru şey ilaçların yan etkisi hakkında bilgi sahibi olmak ve buna yönelik önlemler almaktır. Hekiminizle mutlaka bu hususta görüşmenizde fayda vardır.
Fakat Otizm Spektrum Bozukluğu olan bireyin beslenmesinde sorun olduğu kadar, bu sorunlara karşı uygulanabilecek stratejilerde vardır:
- Seçiciliği önleyin: Seçicilik durumunu çocukların çoğu yaşamaktadır. Anne babaların en çok sorun yaşadığı durumlardan biri olduğunu söyleyebilirim. Çocuğunuzun seçicilik gibi bir durumu varsa, yemeği kendisine yaptırın. Hatta market alışverişine bile götürün. Kendisinin elinin değdiği ve emeği olduğu bir yemeği yemek için hevesli olacaktır. Bu yüzden yemek yaparken olaya kendisini de katın. Tencereye ekleyeceği bir tutam tuz bile bazen kendisini yemeğe karşı hevesli bir hale getirmektedir.
- Yemek saati ve ortamını rutin bir hale getirin: Otizm Spektrum Bozukluğu olan bireyler ışıktan mobilya düzenine kadar ortamın her ayrıntısından etkilenebilmektedir. Bu da stres ve huzursuzluk, dolayısı ile huysuzluk, isteksizlik gibi durumlar yaratmaktadır. Yemek saatini her gün aynı saate denk getirmeye çalışın ayrıca ışığa karşı duyarlıysa daha az ışık alan bir alan yaratın.
- Destek alın: Herşeye rağmen çocuğunuz bir türlü yemek yemiyorsa bu durumu normal karşılayıp, öylece bırakmayın. Mutlaka doktorunuzla görüşün ve uygun görürse bir beslenme uzmanıyla görüşün.
